Het onverwachte antwoord van Patricia De Martelaere is een roman die in 2004 verscheen. De titel en de cover zijn geïnspireerd op het schilderij La réponse inattendue van René Magritte. Het is een deur met een uitgesneden vorm erin. Het silhouet is zichtbaar, waardoor het lijkt alsof iemand door de deur heen is gelopen.
Het hoofdmotief van het verhaal is de relatie van vijf vrouwen met eenzelfde man, Godfried. De roman bestaat uit zeven hoofdstukken. Vijf hoofdstukken zijn beschreven vanuit het perspectief van telkens een andere vrouw en gaat over haar relatie met Godfried, die zelf nooit centraal staat.
Godfried H. is een man van middelbare leeftijd, schrijver en docent literatuur. Echt veel weten we niet over hem, zo komen we nooit zijn volledige naam te weten. Alles wat we over hem weten, wordt verteld vanuit het standpunt van de verschillende vrouwen uit zijn leven. Iedere vrouw schetst een deel van hem. Regelmatig wordt hij in verband gebracht met God, want misschien is hij wel God zelf.
Zo ontmoeten we in de verschillende hoofdstukken Esther, Clara, Anna, Marina en Sybille. Esther heeft een kortstondige affaire gehad met Godfried. Clara, een getrouwde scheikundige en moeder van twee kinderen, is zijn minnares. Anna is de vrouw van Godfried met wie hij twee zonen heeft. Een zoontje is echter verdronken. Anna is zich bewust van het feit dat haar man buitenechtelijke relaties heeft, maar dat raak haar niet echt meer. Sybille is een manisch-depressieve patiënte van Anna. Ook zij is een tijdje de minnares van Godfried. Marina, zijn ex-studente, beschrijft de ontmoeting met Godfried op de trein en hun korte affaire.
Het onverwachte antwoord is een aaneenrijging van creativiteit en levendigheid, afgewisseld met diepzinnige delen. De auteur filosofeert over de liefde en geeft duidelijk weer hoe wanhopig een magnetische aantrekkingskracht kan zijn.
In het laatste hoofdstuk, Het onverwachte antwoord, krijgt de lezer een antwoord op de vraag die eigenlijk niet gesteld werd. Alles blijkt op zijn plaats te vallen, al is het niet duidelijk welke plaats dit is. De roman heeft een open einde, omdat de lezer toch met een groot aantal vragen blijft zitten.
Het verhaal is volledig fictief en dus ontstaan in de fantasie van de schrijfster, die er tien jaar over gedaan heeft om deze roman te laten groeien. De fabula is een opvolging van de verschillende ontmoetingen van Godfried met zijn vrouwen. De hoofdstukken kunnen als afzonderlijke verhalen gelezen worden, maar een aantal kleine terugkerende motieven houden het geheel samen. Bijvoorbeeld: de kleur blauw, chocolade, kaas, Yves Klein, Darwin ...
Elke vrouw uit het verhaal heeft een eigen persoonlijkheid en leefwereld. De lezer volgt de dagelijkse bezigheden en belevenissen van de vrouwen. Dikwijls worden er herinneringen, gevoelens en gedachten aangehaald, waardoor lezers een goed beeld krijgen van de band tussen Godfried en zijn vrouwen.
Het verhaal wordt verteld vanuit een wisselend auctoriale verteller. De auteur laat de vrouwen naar hem kijken. De vertelwijze is niet rechtlijnig en geeft blijk van veel creativiteit en werkelijkheidgetrouwheid. De roman heeft een diffuse tijdsverloop en ruimtebeschrijving. Deze hebben ook geen enkel belang in het verhaal.
Het onverwachte antwoord is geen spannend boek. Op geen enkel moment heb ik mij afgevraagd hoe het verder zou lopen. Ik vind het boek eerder onduidelijk, moeilijk te volgen, eentonig en langdradig. Enerzijds gebruikt de schrijfster een koele en afstandelijke schrijfstijl, anderzijds laat ze het passionele overheersen. Het verhaal is mij niet echt duidelijk. Zoek ik er te veel achter of is het gewoon een weergave van het zoeken naar de wanhopige liefde?
