Nadat ik het boek Het Diner van Herman Koch (2009) las, bekeek ik de verfilmde versie Het Diner van Menno Meyjes (2013). Tijdens het lezen maakte ik een bepaalde voorstelling van de personages en het decor waarin de verhaal zich afspeelt, waardooor ik wel benieuwd was naar de verfilming ervan.
Het centrale thema is zowel in het boek als in de film hetzelfde. Het is een psychologisch verhaal over het morele dilemma waarin ouders terechtkomen als een van hun kinderen iets ernstigs heeft misdaan. Beide ouders hebben namelijk ontdekt dat hun zonen Michel en Rick een jaar geleden een dakloze afgetuigd en vermoord hebben. De politie is hen nog niet op het spoor. Centraal staat de vraag: ‘In hoever ben je als ouder verantwoordelijk voor de daden van je kind?’ Ook liefde en waarheid komen duidelijk naar voor. De familiebanden tussen man-vrouw, de twee broers en de verhouding vader-zoon en moeder-zoon worden zowel in het boek als in de film verder uitgediept. De vraag die ik me stel is: ‘Hoe goed ken je de mensen waarmee je het nauwst verbonden bent?’
Het verhaal speelt zich af in een restaurant tijdens een diner tussen de twee broers Paul en Serge en hun echtgenoten Claire en Babette. Het boek is verdeeld in hoofdstukken die telkens verwijzen naar de verschillende gangen van een chic en duur diner in een sterrenrestaurant. Het boek geeft zo’n gedetailleerde beschrijving van het restaurant en de opgediende gerechten weer, dat de lezer zich werkelijk een chic etablissement voorstelt waar de gerechten heel verfijnd geserveerd worden. De film werd dan ook opgenomen in een Amsterdams sterrenrestaurant. De haute cuisine keuken komt volledig overeen met de voorstelling die ik maakte bij het lezen van het boek.
Wat betreft de verhaallijn van Het Diner merken we weinig verschil. Door de vele flashbacks is het moeilijk om een exacte vergelijking te maken tussen boek en film. Spanning wordt opgebouwd doordat er heel wat onderwerpen aangesneden worden zonder echt ‘to the point’ te komen. Beide koppels vermijden de eigenlijke reden van hun samenkomst, terwijl net de vreselijke daad van de jongens de aanleiding is tot de gesprekken en het relatieverloop tussen de personages. Dit komt zowel in het boek als in de film goed tot uiting. Terwijl het boek meer in detail treedt en soms langdradig uitwijdt over minder belangrijke zaken, werd de film duidelijk ingekort en werden overbodige acties en handelingen weggelaten zodat het script strakker werd.
De tijdsvolgorde en de personages komen in het boek en de film grotendeels overeen. De acteurs in de film zijn nogal jong om het verhaal geloofwaardig te laten overkomen, terwijl ik ze mij in het boek veel ouder en volwassener had voorgesteld. De tijdsduur van het verhaal is een avond. Het verhaal wordt chronologisch verteld, maar er komen wel veel flashbacks in voor die refereren naar gebeurtenissen uit het verleden. Bijvoorbeeld de vakantie in Frankrijk en de ziekte van Claire. Deze flashbacks werden wel verfilmd, zodat de eentonigheid van het decor doorbroken wordt. Het boek en de film worden verteld vanuit de ogen van het hoofdpersonage Paul. Hierdoor krijgen we, vooral in de film, monologen die langdradig en eerder saai zijn.
Ik was niet erg onder de indruk van het boek, omdat het verhaal nogal moeizaam op gang komt. De humor en de ironische stijl boeiden mij niet. Ik vond de verfilming van het verhaal beter. De personages kwamen beter tot uiting en het verhaal was makkelijker te volgen. Toch kan ik mij niet van de indruk ontdoen dat de monologen en ook dialogen soms te eentonig en langdradig waren, waardoor het verhaal niet echt op gang kwam. Zowel het boek als de verfilming behoren niet tot mijn favorieten.
Bronnen
Herman, K. (2009). Het Diner. Anthos.
Meyjes, M. (2013). Het Diner.
