Niets was alles wat hij zei 

Balthazar, N., 2002

Het boek vertelt het verhaal van een zeventienjarige autistische jongen, Ben genaamd. Ben wordt vaak gepest op school omwille van zijn ontwikkelingsstoornis. Desondanks zijn stoornis leert hij via een computerspel een meisje, ‘Barbie’, kennen. Bij haar voelt de jongen zich veilig en kan hij eindelijk zichzelf zijn. Op een dag spreken ze af om elkaar te ontmoeten op het perron. Net die dag voelt Ben zich echter zo slecht in zijn vel dat hij besluit om zichzelf van het leven te beroven. Gelukkig voor hem kan ‘Barbie’ dit op het laatste moment verhinderen. Samen beramen ze een plan om Bens pesters een lesje te leren.

Het hoofdthema van het boek is de ontwikkelingsstoornis autisme, waarmee Ben te kampen heeft. Door zijn handicap heeft hij moeite om te communiceren met anderen en dit staat een normaal sociaal leven in de weg. Door deze afwijking wordt Ben vaak gepest op school, wat leidt tot suïcidale gedachten. Het verhaal speelt zich hoofdzakelijk af op Ben’s kamer achter zijn computer. Verder zijn er enkele fragmenten op school, in het treinstation, op de bus, in de auto en bij de psychiater.

Het was de film Ben X, gebaseerd op de roman, die mij aanzette tot het lezen van Niets was alles wat hij zei. Deze voorstelling is mij namelijk zo bijgebleven dat ik torenhoge verwachtingen had van het boek. Verwachtingen die helaas slechts gedeeltelijk werden ingelost. Ondanks het feit dat Balthazar erin slaagt om de realiteit van autisme zeer gedetailleerd weer te geven in zijn roman, heeft de film een veel grotere indruk op mij nagelaten. In zijn boeken kiest de auteur er steevast voor om typisch ‘Vlaams’ te schrijven. Zaken als ‘wete, ge, zijt, kheb …’ zijn meer regel als uitzondering en dit stoorde mij toch wat. Ik had er ook voor geopteerd om het boek in het ik-perspectief te schrijven. Zo kan de lezer zich net dat tikkeltje meer inleven in het personage en dit kan de leeservaring enkel maar ten goede komen. Zowel door het kijken naar de film als het lezen van het boek is mijn kijk op de stoornis autisme veranderd. Ik kreeg meer inzicht in de gevolgen ervan. Hierdoor denk ik beter te kunnen omgaan met de sociale- en  contextproblemen van autisten. Balthazars Niets was alles wat hij zei is zeker geen slecht boek, maar schiet op bepaalde aspecten net iets te kort om het hoge niveau van zijn verfilmde kompaan te evenaren.

Afbeeldingen