Het boek De Tweeling, geschreven door Tessa De Loo, is een roman die verscheen in 1993. Op de cover prijkt een foto van twee meisjes uit de jaren dertig. Hieruit kan de lezer afleiden dat het verhaal zich hoofdzakelijk in die periode zal afspelen. Het hoofdthema omvat de relatie tussen de tweeling Lotte en Anna, die door omstandigheden als kind van elkaar gescheiden werden en daardoor een totaal verschillende jeugd kenden. Lotte groeide in Nederland op, Anna in Duitsland. De gebeurtenissen tijdens de Tweede Wereldoorlog verzoorzaken spanningen en onbegrip tussen de twee zussen wanneer ze elkaar op vierenzeventigjarige leeftijd weerzien.
Het verhaal is een mix van fictie en non-fictie (fastfiction). Het hoofdverhaal is door de auteur verzonnen, maar wordt wel aangevuld met informatieve fragmenten uit de Tweede Wereldoorlog.
Het boek bestaat uit drie delen. Het eerste deel, Het Interbellum, verwijst naar de periode tussen de Eerste en de Tweede Wereldoorlog. In het hierop volgende deel, Oorlog, volgen we de gebeurtenissen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het laatste deel, getiteld Vrede, gaat over het leven na de Tweede Wereldoorlog. De ondertitel hierbij, namelijk Après le dégule verwijst naar de poging tot verzoening tussen de twee zussen. Het sujet of plot van het verhaal is de steeds terugkerende lijn die doorheen het hele boek terug te vinden is, namelijk het leven van de zusjes in Nederland en Duitsland voor, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog. De fabel of story is hun onverwachte weerzien op vierenzeventigjarige leeftijd in het Thermaal Instituut te Spa, waar ze beiden voor arthrose behandeld worden. Het is ook hier dat ze terugblikken op hun verleden en elkaar proberen terug te vinden.
Het verhaal begint wanneer de twee vrouwen elkaar terugzien. De vertelling begint dus op het einde. De auteur voert de belangrijkste personages Lotte en Anna ten tonele en vertelt het een en ander over hen. Aan de hand van flashbacks wordt de ontbrekende informatie onthuld. De laatste passage van het verhaal is het onverwachte overlijden van Anna. We spreken hier over een gesloten einde. We krijgen een antwoord op de belangrijkste vraag die we ons doorheen het hele verhaal stellen, namelijk ‘Komt het tot een volledige verzoening tussen de twee zussen?’.
Het verhaal wordt verteld vanuit een externe heterodiëgetisch alwetende verteller. Deze vertelt alle gebeurtenissen, gedachten en gevoelens van alle personen uit het heden en het verleden. Ook bij dialogen, plaatsbeschrijvingen en zo meer merken we dat hij over de personages vertelt, zonder zelf een rol te spelen in het verhaal.
Het grondmotief van het boek is de hereniging van een verlorene. De abstracte motieven staan vermeld op de eerste pagina, namelijk Die Welt is weit, die Welt is schön, wer weiss ob wir uns wiedersehen. Het is een duidelijke toespeling op de inhoud van het verhaal en geeft ons een duidelijke aanwijzing naar het thema. ‘De wereld is groot’ verwijst naar de situatie waarin de zussen uit elkaar gehaald werden zonder te weten waar de andere is, ‘de wereld is mooi’ wil zeggen dat de slechte oorlogstijden voorbij zijn en de mooie tijden voor hen liggen en ‘wie weet of wij elkaar elkaar weerzien’ refereert naar de vraag of de zussen elkaar ooit zullen terugvinden. Het is deze gedachte die meermaals terugkeert in het verhaal.
De hoofdpersonages (protagonisten) zijn Lotte Goudriaan en Anna Grosalie, een tweeling die op zesjarige leeftijd van elkaar gescheiden werden. Reeds als kind hadden ze een totaal verschillend karakter en dat is na al die jaren nog steeds het geval. Lotte is een rustig en nuchter persoon, terwijl Anna vooral druk is en zich vaak laat leiden door emoties. Aanvankelijk wil Lotte haar zus een beetje op afstand houden, omdat ze het verleden wil laten rusten. Hierom neemt ze een eerder gereserveerde houding aan. Lotte groeide op in een goed Nederlandstalig gezin en kende een vrij zorgeloos leven. Ze werd liefdevol groot gebracht met veel aandacht voor haar muzikale talenten. Lotte trouwde met Ernst Goudriaan, met wie ze later nog vijf kinderen kreeg. Haar echtgenoot stierf tien jaar geleden. Anna daartentegen is veel wilder, uitbundiger en onrustiger maar tegelijkertijd intelligent en vastberaden. Ze heeft een onstuimig karakter en wil altijd haantje de voorste zijn. Ze wil Lotte heel graag leren kennen en haar ervaringen uit het verleden delen. Anna groeide op in Duitsland en kende hierbij de nodige tegenslagen. Ze trouwde met Martin Grosalie, maar hun relatie bestond voornamelijk uit brieven. Dit kwam omdat hij meestal ergens in Europa aan het front aan het vechten was. Martin zou later dan ook het leven laten op het slagveld, hij liet hierbij geen kinderen achter. Beide personages zijn round characters. Ze ondergaan in de loop van het verhaal een ontwikkeling waarvan we de gevoelens en gedachten kennen. Er is een duidelijke psychologische diepgang leesbaar.
Naast de twee hoofdpersonages zijn er nog heel wat nevenpersonages of bijfiguren. Deze spelen steeds gedurende een kortere periode een belangrijke rol in het leven van de twee zussen.
Het verhaal is, zowel in het heden als het verleden, chronologisch opgebouwd. We lezen hun levensverhaal vanaf hun geboorte in het jaar 1916 totaan het einde van het boek in 1992.
De Tweeling is niet echt een spannend boek. Soms vraagt de lezer zich wel af hoe bepaalde zaken gaan aflopen, maar zelden gebeurt iets onverwachts of spectaculairs. Als er al sprake zou zijn van enige spanning is dit hoofdzakelijk inhoudelijk. Het verhaal is vlot geschreven in duidelijk leesbare en verstaanbare taal. In het boek worden er geen moeilijke woorden of termen gebruikt. Opvallend is wel het veelvuldig gebruik van adjectieven om alles te verduidelijke, bijvoorbeeld ‘zurige veenpap’, ‘versleten parketvloer’ en ‘spichtige sparren’. Ook komen er vrij veel plaatsbeschrijvingen aan bod die eigenlijk van geen belang zijn in het verhaal, zo heb je onder andere de uitvoerige beschrijving van de plafondschildering in het café Relais de la Post die niets ter zake doet.
Het boek De Tweeling is mij een beetje tegengevallen. Ik vond het een vrij saai, eerder eentonig verhaal om te lezen en miste de nodige actie. Als ik het boek niet beginnen lezen was voor deze opdracht, had ik het waarschijnlijk vroegtijdig weggelegd. De gedetailleerde beschrijvingen en gebeurtenissen uit de oorlog vond ik enigszins wel interessant. Wat wel verrassend was, was dat mijn verwachtingspatroon niet ingevuld werd. Ik ging van een ‘eind goed, al goed’-einde uit en dit bleek uiteindelijk niet het geval. Anna sterft op het einde van het verhaal, wat een volledige verzoening onmogelijk maakt.